Het is belangrijk te weten dat honden al op jonge leeftijd puppy’s kunnen krijgen. Teefjes (vrouwtjes) kunnen al de eerste loopsheid gedekt worden, ook door hun broertjes! Ze kunnen elk jaar twee nesten krijgen met vaak meer dan 10 pups. Indien u niet van plan bent om te fokken met uw hond, is het verstandig om uw teefje al voor de eerste loopsheid te laten steriliseren (op een leeftijd van 4-5 maanden). Dit zorgt er ook voor dat ze later geen baarmoederontsteking meer kan krijgen en ook de kans op melkklier tumoren is heel klein. 1 op de 3 niet-gesteriliseerde teven krijgt hiermee te maken! Uw reutje (mannetje) kunt u op 4-5 maanden leeftijd laten castreren. Hierdoor zal hij minder snel weglopen en niet meer voor ongewenste nakomelingen zorgen. Ook loopt hij dan geen risico meer om besmet te worden met de seksueel overdraagbare tumoren van het geslachtsstelsel.

Suikerziekte

De hormoonspiegels tijdens de cycli van ongesteriliseerde teven kunnen leiden tot suikerziekte. Deze aandoening treedt meestal voor het eerst vanaf een aantal weken  na de loopsheid op en wordt onder andere gekenmerkt door veel drinken en veel plassen. Gesteriliseerde teven lopen het risico op deze hormoon-gerelateerde suikerziekte niet!

Loopsheid, schijndracht en ongewenste dracht

Door een hond te laten steriliseren treedt loopsheid, met bijbehorende ongemakken voor u en uw hond, niet meer op. Daarnaast behoort ook schijndracht na sterilisatie tot de verleden tijd. Tot slot voorkomt u ongewenste dekking en daarmee dracht en puppies. Indien u geen fokplannen heeft is sterilisatie dan ook een verstandige keus.

Nadelen van sterilisatie

Sterilisatie van een teef kent ook enkele nadelen, waarvan het goed is om op de hoogte te zijn. Sterilisatie leidt echter, ondanks deze nadelen, toch tot een langer en gezonder leven van uw hond en is dan ook absoluut te prefereren boven het niet laten steriliseren.

Urine-incontinentie

De sluitspier van de blaas kan als gevolg van de sterilisatie minder goed gaan functioneren, waardoor in meer of mindere mate urine-incontinentie kan ontstaan. Dit kan direct na de operatie optreden, maar ook pas vele jaren later. Er bestaat medicatie om de sluitspier van de blaas beter te laten functioneren, waardoor de hond geen of bijna geen urine meer verliest. Incontinentie is bij buiten honden minder storend als bij honden die in huis leven.

Het is lastig om exact te voorspellen hoe groot het risico op deze complicatie is voor uw hond, maar er zijn enkele risicofactoren bekend:

Het risico op incontinentie stijgt flink in geval van overgewicht! Deze risicofactor heeft u gelukkig zelf in de hand.

Hondenrassen met een volwassen lichaamsgewicht boven de 20 kilogram hebben een beduidend grotere kans op urine-incontinentie na sterilisatie dan kleinere hondenrassen. Door teven die in deze categorie vallen pas te steriliseren ná de eerste loopsheid wordt dit risico gereduceerd.

Afgezien van het lichaamsgewicht hebben enkele hondenrassen een verhoogde kans op de ontwikkeling van incontinentie na sterilisatie. Dit zijn onder andere de Boxer, Dwergpoedel, Rottweiler, Dobermann, Riezenschnautzer, Ierse Setter, Bobtail en Weimaraner. Voor deze honden geldt dat het verstandig is om een eerste loopsheid af te wachten alvorens sterilisatie uit te voeren.

Vachtverandering

Bij bepaalde hondenrassen kan sterilisatie een ongewenste vachtverandering veroorzaken. Zeker bij honden met een halflange tot lange dubbele vacht kan sterilisatie leiden tot een pluizige (puppy-achtige) vacht. Enkele rassen waarbij dit wordt gezien zijn de Afghaanse windhond, de Cocker Spaniel en de Newfoundlander.

Gedragsverandering

Sterilisatie kan leiden tot een (beperkte) gedragsverandering. Doordat de hormoonspiegel verandert, kan een teefje rustiger worden of juist feller (mogelijk zelfs iets agressief).

Veranderingen in de groei

Bij teefjes die voorafgaand aan de eerste loopsheid worden gesteriliseerd kunnen de groeischijven zich wat later sluiten, met als gevolg dat iets meer lengtegroei op kan treden bij deze honden. Ze kunnen daardoor hoger op de poten komen te staan, maar vaak is dit effect nauwelijks waarneembaar.

Overgewicht

Teven die gesteriliseerd zijn hebben vaak een grotere eetlust dan voorheen en hebben een langzamere stofwisseling. Ze worden dus eigenlijk efficiënter qua energieverbruik en hebben daardoor minder energie nodig. Het risico bestaat dus dat uw hond na sterilisatie te dik wordt.

Als we ons dit echter realiseren kunnen we een toename van gewicht na de operatie voorkomen door het dier simpelweg wat minder te gaan voeren. Een richtlijn hiervoor is ongeveer driekwart van de hoeveelheid voer die ze voorafgaand aan de operatie kreeg. Voor honden met (neiging tot) overgewicht kan het handig zijn om over te stappen op een professioneel dieetvoer, verkrijgbaar bij uw dierenarts. Met dit voer kan de voerbak tenminste nog aantrekkelijk gevuld worden, terwijl uw dier minder kilocalorieën binnen krijgt. Daarnaast is de hoeveelheid eiwit voldoende voor het behoud van spieren en voelt uw dier zich prettig verzadigd door het verhoogde vezelgehalte.

Het is belangrijk dat u uw hond na sterilisatie regelmatig weegt om in de gaten te houden dat er geen overgewicht gaat optreden. U kunt uiteraard altijd bij uw dierenartsenpraktijk terecht voor de beoordeling van het gewicht van uw hond en voor een uitgebreid voedingsadvies! 

Hormoonpreparaten onverstandig

Om loopsheid bij teven uit te stellen of te voorkomen bestaan hormoonpreparaten in pil- of in prikvorm. Het risico op aandoeningen zoals melkkliertumoren, baarmoederontsteking en suikerziekte blijft hierbij echter bestaan of neemt zelfs toe en het gebruik ervan dient dan ook zoveel mogelijk te worden beperkt. De toediening van deze middelen voorafgaand aan de eerste loopsheid heeft zeer schadelijke gevolgen en moet om deze reden worden vermeden! 

Ideale leeftijd voor sterilisatie

Over de ideale leeftijd voor sterilisatie bestaat veel discussie, maar grofweg kunnen de volgende categorieën worden aangehouden:

Rassen met een volwassen gewicht < 20 kilogram zonder verhoogde kans op urine-incontinentie.

Sterilisatie kan het beste worden uitgevoerd voordat de eerste loopsheid optreedt. Een leeftijd van 6 maanden is ideaal. Uw hond is dan voldoende oud om veilig de narcose en operatie te doorstaan, heeft een optimale wondgenezing en het weinige buikvet maakt de operatie minder risicovol.

Hoe eerder een teefje wordt gesteriliseerd hoe groter de reductie van het risico op melkkliertumoren. Met iedere loopsheid neemt dit beschermende effect van sterilisatie af. Wordt een teefje na de leeftijd van 2,5 jaar gesteriliseerd, dan is het beschermende effect van sterilisatie op kwaadaardige melkkliertumoren helaas verdwenen, het beschermende effect op goedaardige melkkliertumoren houdt echter ook na deze leeftijd aan. Voor de preventie van onder andere baarmoederontsteking en suikerziekte blijft sterilisatie levenslang belangrijk!

Mijn hond is loops geworden – kan de sterilisatie dan wel doorgaan?

Nee, het is zeer onverstandig om een teefje tijdens de loopsheid te steriliseren. Gedurende de loopsheid zijn de eierstokken en de baarmoeder veel forser doorbloed, waardoor het risico op bloedingen tijdens de operatie sterk toeneemt. Daarnaast is de kans groot dat, aansluitend aan sterilisatie uitgevoerd tijdens de loopsheid, gedurende een lange periode schijndracht optreedt.

Is uw hond loops geworden, dan zal 2-3 maanden moeten worden gewacht voordat de operatie kan worden uitgevoerd. 

Verwijdering van alleen de eierstokken of de gehele baarmoeder?

Bij dieren op jonge leeftijd kan bijna altijd worden volstaan met het verwijderen van alleen de eierstokken. Bij oudere dieren en/of als de baarmoeder er afwijkend uit ziet kan het verstandig zijn om niet alleen de eierstokken, maar ook de baarmoeder te verwijderen. De operatie neemt in dat geval meer tijd in beslag, de buikwond zal groter worden en de ingreep zal iets meer belastend zijn voor uw hond. Uw dierenarts zal u informeren over welke ingreep bij uw hond noodzakelijk is.

©VetVisuals® International